"Het imagoprobleem van het technisch secundair onderwijs (TSO) is zorgwekkend. Kinderen in het basisonderwijs krijgen onvoldoende de mogelijkheid om hun technische talent te leren kennen. Leerkrachten hebben onvoldoende kennis en ervaring om technologie op een aantrekkelijke manier te presenteren."
(uit: De Standaard, 28 april 2011)
Dat schreef Sanju Gielen in De Standaard in het opiniestuk 'Technisch onderwijs creëert welvaart. Vlaanderen snakt naar ambachtslui.' Sanju is naast een vriend van mij ook directiemedewerker van het Technisch Heilig-Hartinstituut van Tessenderlo. Kortom, iemand die weet waarover hij spreekt, als hij het over technisch onderwijs heeft. De school waar hij staat, kende de laatste jaren een terugval in het leerlingenaantal. Dat zou volgens hem in de toekomst verregaande gevolgen kunnen hebben voor de economische toestand in de streek. Bedrijven halen hun werkkracht elders of, erger nog, verhuizen hun vestiging naar plaatsen met meer potentiële werknemers.
Ik kan Sanju, als onderwijzer lager onderwijs, volgen in zijn gedachtegang. Ik vind mezelf ook technisch minder sterk, waardoor ik minder stevig in mijn schoenen sta tijdens lessen techniek. Een schroef in een plank draaien, lukt me nog net. Maar als er bijvoorbeeld elektriciteit bij komt kijken, is mijn inzicht ver zoek. Niettegenstaande mijn twee linkerhanden hoop ik wel regelmatig de experimenteerdrang van kinderen aan te spreken tijdens allerlei uitdagende opdrachten. Tijdens een nascholing sprak de docent me ooit aan met de woorden: 'Wij onderwijzers hoeven niks te kunnen, als we er maar voor zorgen dat onze leerlingen het wél kunnen.' Ik geef toe: best wat kort door de bocht, maar toch een stelling met enige waarheid. De taak van een onderwijzer is heel vaak het wéten hoe je iets doet, zodat we dit kunnen aanbrengen aan onze leerlingen. Ik herinner me een stageles LO die ik vroeger moest geven: touwklimmen. Angsthaas als ik ben, geraak ik nog geen twee meter hoog, hoewel ik wel wéét hoe het moet. Een vinnig meisje mocht van mij het model zijn. Ik ben haar nog steeds dankbaar.
Het ontdekken van talenten is een belangrijke, zelfs een funderende doelstelling van het leerplichtonderwijs. Daarom moeten kinderen en jongeren op school de kans krijgen om hun talenten, in dit geval voor techniek, te ontdekken en vooral te ontwikkelen en te tonen. Bij het formuleren en selecteren van de eindtermen en ontwikkelingsdoelen werd er rekening mee gehouden dat bij het begrijpen, hanteren en duiden van techniek verschillende soorten talenten nodig zijn. De ene leerling kan bijvoorbeeld sterk zijn in het creatief ontwerpen, een andere kan vaardiger zijn in het nauwkeurig meten, passen en manipuleren van machines. Het is maar door ervaring op te doen met de verschillende facetten van techniek, dat leerlingen hun voorkeuren en sterke punten kunnen ontdekken. In de eindtermen en ontwikkelingsdoelen voor techniek worden al deze verschillende talenten aangesproken. Deze talenten kunnen zowel bij jongens als bij meisjes aanwezig zijn.
(uit: Uitgangspunten van de ontwikkelingsdoelen en eindtermen techniek.)
TECHNIEK MET JONGE KINDEREN
Dit alles in acht genomen, neem ik me voor om ervoor te gaan wat techniek betreft. Met het ontdekken van (schoolse) talenten kunnen kinderen niet vroeg genoeg beginnen. Ik hoop hierbij de nadruk te leggen op actief bezig zijn: denken en doen! Ik werkte net een activiteit uit over magnetisme waarbij kinderen een technisch proces moeten doorlopen. Ze voorspellen, voeren uit en motiveren voor elkaar. Nadien kunnen ze nog verder experimenteren. Verder ga ik dit schooljaar samen met de kinderen hun fiets poetsen, een eerder speelse manier om met techniek in contact te komen. We zullen zaken benoemen, misschien uitproberen, maar zeker ontdekken en ons misschien zelfs verbazen over bepaalde zaken. Ik wil de kinderen ook nog een soort knikkerbaan laten maken die hen doet nadenken over aantrekkingskracht, beweging en materiaaleigenschappen (zie afbeelding hiernaast). Verder hoop ik nog tijd te vinden om met papieren stroken een zo hoog mogelijke toren te laten maken in groep. Dit lijkt me allemaal heel uitdagend voor kinderen (en voor mezelf). Activiteiten om naar uit te kijken. Ik verheug me er nu al op!OP ZOEK NAAR...
Online vind je heel wat over techniekactiviteiten. Een van de beste site is Encyclopedoe, waar een massa proefjes netjes gerangschikt staat in verschillende thema's. Verder is er de ontdekplek en het knutsellab met stappenplannen voor (kleine) technische activiteiten. Een hele mooie vind ik ook de leerlijn techniek van Heutink: een overzichtelijk schema gerangschikt per jaar en per thema met daarbij de nodige documenten en links. Ooit vond ik ook onderstaande e-books waarvan de bron me niet meer te binnen schiet al wil ik ze u niet onthouden. Prima en bruikbaar materiaal voor korte of lange technische activiteiten. Het eerste document is voornamelijk bedoeld voor de 1ste graad en geeft over enkele thema's heel gestructureerd ideeën weer met bedenkingen van de uitvoerders. Het tweede document is een allegaartje van techniek en beeld, sommige zaken minder bruikbaar of uitdagend. Toch met enkele interessante tips die een les kunnen sturen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten