Associëren kan je leren

LEREN ASSOCIËREN

Vraag aan kinderen om het begrip 'angst' te tekenen en ze tekenen een spin of een spookhuis.  Als je hen een abstract onderwerp geeft, associëren kinderen dit onmiddellijk met concrete situaties of voorwerpen.  De associaties die ze maken zijn echter goed gekozen en als je hen laat doen, kunnen ze er een gans blad mee vullen.


Als je associeert, leg je een verband tussen nieuwe informatie en iets dat je al weet.  Door dat verband kan je de nieuwe info beter onthouden.  Associëren heeft zijn belang dus al bewezen binnen het leerproces.  De globale kennis en woordenschat zal erdoor verbeteren.  Kinderen die goed kunnen associëren, zullen sneller structuur vinden in de leerstof.  Hierdoor kunnen ze deze vlugger in zich opnemen.  Daarom ook dat het associëren veelvuldig wordt opgenomen in leerlijnen 'leren leren'.  Leren associëren is dus voor veel kinderen zinvol.  

Vraag aan kinderen om de lente te tekenen en ze tekenen bloemen, vogels, gras en de zon. Bij een nieuw WO thema laat ik de kinderen brainstormen over wat hen dat thema zegt.  Daarvan maken wij telkens een woordenwolk in Wordle.  Deze woordenwolk krijgt een plekje in de klas.  Ik kopieer dit ook voor alle kinderen op een A3 blad, zodat dit een mapje wordt met op het titelblad de associatiewoorden die de kinderen maakten.  Wanneer we een vers, lied, ... leren over het thema, kopieer ik dit op de achterflap.  In dit mapje krijgen de kinderen aan het einde van het thema alle werkjes m.b.t. het onderwerp mee naar huis.  Tijdens de weken waarin we hierover leren, kunnen de kinderen hun mapje nog opfleuren met tekeningetjes over het thema.  Zo wordt het associatiemapje een persoonlijke bundeling van hun leerstof.  De resultaten zijn verbluffend.  Het ene onderwerp spreekt al meer tot de verbeelding van de kinderen dan de andere, maar telkens zie ik enkele pareltjes van boekjes verschijnen.

ASSOCIËREN VISUALISEREN
André Manssen maakte enkele weken geleden een uitgebreid overzicht van woordwolkmakers op zijn blog. Na deze allemaal een keer te hebben uitgeprobeerd, moet ik besluiten dat Wordle toch de meest veelzijdige en gebruiksvriendelijke uit het rijtje is.  Op de voet gevolgd door ABC Ya! die wat kinderlijker toont, maar prachtige resultaten levert.

Naast het bedenken van trefwoorden bij een onderwerp zijn er nog veel andere mogelijkheden om woordwolken in de klas te gebruiken.  Zo kan je eenvoudig de resultaten van polls mee visualiseren of gedichten in verwerken à la Van Ostaijen.  De leerkracht kan een van een heleboel zinnen een collage maken, waarna de kinderen hiermee trachten correcte Nederlandse zinnen te maken.  Een mooie insteek voor lessen taalsystematiek.

ASSOCIËREN + VERBEELDEN
Om onderlinge verbanden te leggen tussen trefwoorden en associaties worden woordspinnen gemaakt, de zogenaamde mindmaps.  Hierbij wordt het centrale woord in het midden geschreven, waar door associatie en verbeelding een boomstructuur ontstaat.  Deze structuur wordt nog verder ondersteund door tekeningen en kleur.   Via mindmapping kunnen kinderen beter feiten en cijfers onthouden, hun verbeelding ontplooien en zich beter op toetsen en de leerstof voorbereiden.

Er bestaan een heleboel tools online om te mindmappen.  Lange tijd was Bubbl.us mijn favoriet.  Totdat ik Mindmeister ontdekte, die net iets meer mogelijkheden biedt (bijvoorbeeld afbeeldingen toevoegen, iconen kiezen, lettertype en omranding), waardoor de mindmap gestructureerder kan weergegeven worden.  Een korte zoektocht naar online mindmaptools leverde onderstaande lijst op:
* sommige zijn gratis in gebruik, andere hebben een probeerversie of zijn betalend
* hoe groter de naam, hoe interessanter (naar mijn mening)


mind42   mapmyself   dabbleboard   wisemapping   ekspenso   spicynodes   glinkr   mindomo   lovelycharts   bubbl.us   popplet   dropmind   mindmeister   simplediagrams   slatebox  gliffy   spinscape   creately   exploratree   cayra   text2mindmap




Onderstaande mindmap over deze blogpost is gemaakt met Text 2 Mindmap.  Door het invoeren van tekst die je voorziet van tabs, maakt de tool zelf zijn structuur.  De mindmap opmaken is dus niet meer nodig.  Je geeft de structuur van de mindmap in terwijl je de trefwoorden in het vak links ingeeft.  Nadeel is dan wel dat het aanpassen van de visuele structuur heel beperkt blijft.  Invoeren van afbeeldingen is niet mogelijk.

bronnen:

• http://www.leren.nl/
• http://www.manssen.nl/
• http://www.k-3teacherresources.com/
• http://www.smashingmagazine.com/
• http://www.go2web20.net/
• http://www.mindmapinspiration.com/
• http://cooltoolsforschools.wikispaces.com